Chứng khoán tháng 4/2025: Vì sao tự doanh và tổ chức ‘quay xe’ bán ròng, trong khi cá nhân lại đi ngược?
VN-Index Lao Dốc, Nhưng Dòng Tiền Cá Nhân Tăng Tốc: Bí Ẩn Đằng Sau Sự Phân Hóa Dòng Tiền Chưa Từng Có
Tháng 4/2025 đã khép lại với những diễn biến đầy tương phản trên thị trường chứng khoán Việt Nam. VN-Index trải qua một đợt điều chỉnh mạnh, mất 80,6 điểm (-6,16%), chạm đáy 1.226,3 điểm – mức thấp nhất từ đầu năm. Tuy nhiên, thanh khoản thị trường lại bùng nổ, với dòng tiền cá nhân nổi lên như một lực đỡ chính, trong khi các khối tổ chức, tự doanh và nhà đầu tư nước ngoài đồng loạt rút lui. Sự phân hóa dòng tiền chưa từng thấy này hé lộ những câu chuyện gì về thị trường?
Bất chấp áp lực giảm điểm của VN-Index, giá trị giao dịch khớp lệnh bình quân trên HOSE đạt 21.344 tỷ đồng/ngày, tăng 60,1% so với mức trung bình 5 tháng trước và là mức cao nhất kể từ tháng 10/2023. Thanh khoản bùng nổ này cho thấy dòng tiền vẫn chảy mạnh, nhưng câu chuyện thực sự nằm ở sự phân hóa rõ rệt giữa các nhóm nhà đầu tư.
Nhà đầu tư cá nhân bất ngờ trở thành trụ cột, mua ròng mạnh mẽ với tổng giá trị 22.321,2 tỷ đồng, trong đó khớp lệnh chiếm 16.626,8 tỷ đồng – mức cao nhất 4 tháng đầu năm và tương đương 53% tổng mua ròng cả năm 2024. Trong khi đó, các khối tổ chức trong nước, tự doanh và nhà đầu tư nước ngoài lại đồng thuận bán ròng, tạo nên một bức tranh đối lập đầy kịch tính.
Theo FiinTrade, tháng 4/2025 ghi dấu lần đầu tiên sau 8 tháng khối tổ chức trong nước bán ròng, với giá trị 5.295 tỷ đồng, trong đó khớp lệnh đạt 4.530,3 tỷ đồng. Khối tự doanh cũng rút ròng 3.612,8 tỷ đồng, với khớp lệnh chiếm 2.075 tỷ đồng. Đặc biệt, khối ngoại bán ròng mạnh nhất từ đầu năm, đạt 13.413,4 tỷ đồng, trong đó khớp lệnh chiếm 10.021,5 tỷ đồng – mức cao nhất kể từ tháng 1/2025.
Cả ba khối này đều giảm mạnh tỷ trọng ở nhóm cổ phiếu ngân hàng – ngành có vốn hóa lớn nhất và ảnh hưởng trực tiếp đến VN30. Các mã bị bán ròng mạnh bao gồm ACB, BID, VCB, MBB, VPB, VIB, KBC, STB. Khối tự doanh còn thoái vốn khỏi các cổ phiếu tăng trưởng như FPT, CTG, PNJ, HPG, VNM, SSI, trong khi khối ngoại xả mạnh FPT, MBB, STB, VCB, SSI, VPB, KBC, HCM – những mã từng hút vốn mạnh trong quý I.
Ngược lại, tổ chức trong nước cơ cấu danh mục sang các nhóm ít chịu ảnh hưởng từ thuế quan và có triển vọng phục hồi như VIC, CTD, REE, VHM, VRE. Khối ngoại cũng mua ròng chọn lọc ở các mã bán lẻ, tài nguyên cơ bản và mid-cap như HPG, MWG, VIC, BMP, VRE, VCI, VND, VCG. Động thái “de-risk” này phần lớn xuất phát từ yếu tố vĩ mô: thông tin Mỹ áp thuế 46% lên hàng hóa Việt Nam từ quý II/2025 khiến các dòng vốn lớn chọn phòng thủ, giảm beta danh mục và tránh các ngành nhạy cảm với xuất khẩu.
Giữa làn sóng bán tháo, nhà đầu tư cá nhân trở thành lực kéo chính, với mua ròng tập trung mạnh vào nhóm ngân hàng (11.891 tỷ đồng, chiếm 72% tổng giải ngân). Các mã được gom mạnh gồm ACB (+2.239 tỷ), FPT (+2.128 tỷ), MBB (+1.898 tỷ), VCB (+1.502 tỷ), SSI (+1.258 tỷ), cùng STB, TPB, VPB, VNM.
Theo FiinTrade, hành vi mua ròng quyết liệt này có cơ sở: nhiều cổ phiếu ngân hàng đã chiết khấu sâu so với đỉnh đầu năm, trong khi kết quả kinh doanh quý I vẫn tích cực. Dòng tiền cá nhân phản ánh kỳ vọng thị trường đang tạo đáy kỹ thuật và sẽ sớm phục hồi. Tuy nhiên, tâm lý FOMO (sợ bỏ lỡ cơ hội) cũng có thể đang chi phối, khiến nhà đầu tư cá nhân “xuống tiền” bất chấp rủi ro vĩ mô chưa hạ nhiệt.
Vấn đề là lực cầu từ cá nhân, dù mạnh mẽ, khó duy trì đà tăng bền vững nếu thiếu sự tham gia của các khối tổ chức. Nếu các khối này tiếp tục đứng ngoài, thị trường có nguy cơ rơi vào các nhịp điều chỉnh “hụt hơi”.
Tháng 4/2025 chứng kiến sự phân tầng rõ rệt theo quy mô vốn hóa. Nhóm VN30 trở thành “nơi trú ẩn an toàn”, chiếm 55,3% tổng giá trị giao dịch khớp lệnh, đạt bình quân 11.818 tỷ đồng/phiên, tăng 31,9% so với tháng 3. Trong khi đó, nhóm VNMID chỉ tăng nhẹ 6% (+427 tỷ đồng), còn VNSML giảm 13% (-222 tỷ đồng), đánh dấu tháng giảm thứ hai liên tiếp.
Dòng tiền rút khỏi VNMID và VNSML chủ yếu do lo ngại rủi ro từ các ngành nhạy cảm với thuế quan như thủy sản, dệt may, logistics và bất động sản khu công nghiệp. Xét theo ngành, ngân hàng dẫn đầu dòng tiền (tăng từ 23,18% lên 26,27%), theo sau là thực phẩm, công nghệ thông tin và thiết bị điện. Ngược lại, dầu khí, hóa chất, chứng khoán, xây dựng và dệt may bị rút vốn mạnh.
Về giá, VN30 giảm nhẹ (-3,97%) so với VN-Index (-6,16%), cho thấy vai trò nâng đỡ của các cổ phiếu trụ. Trong khi đó, VNMID và VNSML giảm mạnh hơn (-9,11% và -7,27%), phản ánh độ nhạy cao trước biến động chính sách.
Tháng 4/2025 không chỉ là một nhịp điều chỉnh kỹ thuật, mà là một cuộc “tái cấu trúc kỳ vọng” toàn diện. Tổ chức, tự doanh và khối ngoại chọn phòng thủ, giảm rủi ro trước bất ổn vĩ mô. Ngược lại, nhà đầu tư cá nhân, với sự linh hoạt và lạc quan, đơn độc giữ nhịp thị trường.
FiinTrade nhận định: “Dòng tiền nội, đặc biệt từ cá nhân, vẫn rất khỏe, cho thấy thị trường chưa gãy xu hướng, mà chỉ đang phân phối lại kỳ vọng”. Câu hỏi lớn cho tháng 5/2025 là liệu dòng tiền tổ chức có quay lại khi môi trường vĩ mô ổn định, hay nhà đầu tư cá nhân sẽ tiếp tục gánh vác trọng trách dẫn dắt? Nhà đầu tư cần theo dõi sát diễn biến dòng tiền và các yếu tố vĩ mô để đưa ra quyết định hợp lý trong giai đoạn đầy biến động này.
Trường Thanh | KTDT
