Tín dụng vượt ngưỡng 135% GDP, cao nhất Đông Nam Á: Kinh tế Việt Nam ‘khát’ một thị trường vốn đúng nghĩa
Hệ thống tài chính bền vững: Cân bằng tín dụng ngân hàng và thị trường vốn
Việt Nam cần tái cấu trúc tài chính để đảm bảo tăng trưởng dài hạn. Với tỷ lệ tín dụng/GDP đạt 135% cuối năm 2024, ngân hàng đang chịu áp lực cung ứng vốn, trong khi thị trường vốn cần được khơi thông để trở thành bệ đỡ.
Tín dụng quá tải, thị trường vốn non trẻ
-
Tín dụng ngân hàng: 27 ngân hàng niêm yết đạt lợi nhuận gần 300.000 tỷ đồng năm 2024, nhưng phụ thuộc vào tín dụng, tăng rủi ro hệ thống (PGS.TS Nguyễn Hữu Huân).
-
Trái phiếu doanh nghiệp: Ngân hàng nắm 70–80% lượng phát hành. DNNVV (97% doanh nghiệp) khó tiếp cận, phải vay ngân hàng với lãi suất cao hơn 3–4%.
-
Chứng khoán: 80% giao dịch từ nhà đầu tư cá nhân, dễ biến động do tâm lý đầu cơ, thiếu dòng vốn ổn định (bà Trần Thị Hà).
Khơi thông vốn cho doanh nghiệp công nghệ
-
Thách thức: FPT là doanh nghiệp công nghệ hiếm hoi trong VN30, nhưng không còn room ngoại. Yêu cầu IPO (lãi 2 năm, không lỗ lũy kế) cản trở startup công nghệ (TS. Trần Văn).
-
Giải pháp quốc tế: Các sàn như Nasdaq (Mỹ), Catalist (Singapore) ưu tiên minh bạch, không yêu cầu lợi nhuận. Việt Nam cần khung pháp lý linh hoạt để hỗ trợ đổi mới sáng tạo.
Ba trụ cột: Thể chế, hạ tầng, nhà đầu tư tổ chức
-
Mục tiêu 2025: Vốn hóa cổ phiếu đạt 100% GDP, dư nợ trái phiếu 20% GDP (Nghị quyết 68-NQ/TW).
-
Hạ tầng: Hệ thống KRX (5/2025) hỗ trợ phái sinh, nâng thanh khoản. Thông tư 03/2025/TT-NHNN, 20/2025/TT-BTC rút ngắn mở tài khoản nhà đầu tư nước ngoài.
-
Nhà đầu tư tổ chức: Chỉ 1% tài khoản chứng khoán là tổ chức. Cần thúc đẩy quỹ hưu trí, quỹ mạo hiểm, bảo hiểm trái phiếu và sandbox pháp lý cho Fintech.
Kết luận
Tỷ lệ tín dụng/GDP 135% cho thấy sự mất cân đối. Phát triển thị trường vốn minh bạch, chia sẻ rủi ro hợp lý là bước đi bắt buộc để Việt Nam hiện thực hóa khát vọng trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.
Trường Thanh | KTDT
